وقتــی از امنیــت در انتخابــات ســخن بــه میــان می آیــد، منظــور برگــزاری انتخابــات در شــرایط آرام، بــدون خطــر و لازمــه اجــرای انتخابــات اســت.
به خصــوص کــه رقابت هــای انتخاباتــی و تــلاش بــرای راه پیداکــردن کاندیداهای منتخــب بــا عواطــف و هیجانــات تــوام اســت و هیاهــو، جنجــال، شــور و اشــتیاق از ملزومــات انتخابــات اســت. امــا طبــق معمــول، چــون ایجــاد فضــای بــدون مخاطــره کار ســخت و دشــواری اســت و نیروهــای زیــادی را بــه یــاری می طلبــد، لــذا بــرای تحقــق امنیــت بــه همیــن مقــدار بســنده می شــود.
در حالــی کــه امنیــت بــه همین جــا ختــم نمی شــود و لایه هــای عمیق تــری را نیــز در برمی گیــرد.
لایه هایــی کــه اگــر بــه آن هــا توجــه شــود، شــاید نیــازی بــه نگهبانــی و حراســت عریــض و طویــل خیابان هــا، محله هــا، شــهرها و روســتاها در دوران انتخابــات نباشــد.
«امنیــت انتخابــات» حداقــل بــر چهــار وجــه امنیــت سیاســی، اقتصــادی، اجتماعــی و فرهنگــی اســتوار اســت.
امنیــت سیاســی درصــدد برقــراری نظــم و ثبــات در انتخابــات اســت کــه در راســتای نظــام حاکــم ســامان دهی می شــود.
پیشــبرد اهــداف سیاســی، حمایــت رجــال سیاســی، مقاومــت در برابــر مخالفــان عملکــرد سیاســتمداران، مقابلــه بــا آشــوب و اغتشــاش خیابانــی ازجملــه اقداماتــی اســت کــه امنیــت سیاســی بــه عهــده دارد.
امنیــت اقتصــادی از اطمینــان به درســتی و راســتی ســرمایه های مــادی در جریــان انتخابــات خبــر می دهــد.
مبــارزه بــا پولشــویی های انتخاباتــی، مقابلــه بــا تــاراج امــوال بــه منظــور پیــروزی در انتخابــات، نظــارت بــر معامــات مالــی، وام ها، تســهیات بانکــی، تضمیــن بازپرداخــت و بیمــه امــوال از امــوری اســت کــه در ایــن حــوزه بــه آن پرداختــه می شــود.
امنیــت اجتماعــی موظــف بــه تضمیــن شــرایط بــرای مشــارکت و همــکاری بیــن احــزاب، اتحادیه هــا، اصنــاف، اقشــار، طبقــات، اقلیــت و اکثریــت جامعــه اســت.
حمایــت و حراســت از مشــارکت های مردمــی، قومــی، جنســی، شــغلی، اعتقــادی مختلــف در انتخابــات، تضمیــن سـلامت فعــالان، مقابلــه بــا مجازات هــای نانوشــته، جلوگیــری از تهدیــدات و توبیخ هــا، ضمانــت شــرایط عــاری از تــرس و هــراس بــرای فعــالان از مــواردی اســت کــه امنیــت اجتماعــی بــه آن تحقــق می بخشــد.
امنیــت فرهنگــی بــه حراســت و پاســداری از شــیوه های فرهنگــی مختلــف و متکثــر، موافــق و مخالــف، منتقــد و متضــاد، ســبک های فکــری گوناگــون، گویش هــا و نگارش هــای مختلــف نظــر دارد.
پاســداری از زبان هــای گفتــاری گوناگــون و بــه همــان نســبت مطالبــات فرهنگــی مختلــف ســنتی، هنــری، حرفــه ای، مــدرن و جهانــی در قالــب پوشــش ها، آیین هــای و مناســک گوناگــون ازجملــه درخواســت های انتخاباتــی اســت کــه بــا امنیــت فرهنگــی محقــق می شــود.
بــه ایــن ترتیــب دغدغــه امنیــت سیاســی را «دولتمــردان» بــه عهــده دارنــد.
امنیــت اقتصــادی بــه «ســرمایه داران و کارگــزاران اقتصــادی» قائــم اســت.
امنیــت اجتماعــی شــامل «مــردم کوچــه و خیابــان» می شــود.
امنیــت فرهنگــی را نیــز «نخبــگان» دنبــال می کننــد.
از آن جــا کــه انتخابــات در رده فعالیت هــای سیاســی و مشــارکت سیاســی دســته بندی می شــود، در نتیجــه برخــورداری از امنیــت سیاســی را بــرای آن کافــی به شــمار آورده انــد.
در صورتــی کــه انتخابــات ماننــد هــر فعالیــت جمعــی دیگــر، یــک «کلیــت» اســت کــه اجــزای چهارگانــه سیاســی، اقتصــادی، اجتماعــی و فرهنگــی را شــامل می شــود.
بــه ایــن ترتیــب برخــورداری از هــر چهــار وجــه امنیــت در انتخابــات ضامــن «امنیــت انتخابــات» اســت.
وقتــی بــه امنیــت سیاســی در انتخابــات اکتفــا می شــود، درواقــع کشــاکش های انتخاباتــی، اهــداف و برنامه هــای کاندیداهــا، رونــد کاندیداتــوری، نظــارت بــر شــمارش آراء و خاصــه کل جریــان انتخابــات در ســیطره دولــت و حوائــج دولتمــردان و حاکمــان وقــت قــرار می گیــرد و بخــش عمــده ای از جامعــه کــه شــامل مــردم، نخبــگان و ســرمایه داران اســت، از چرخــه انتخابــات بیــرون می ماننــد.
ایــن در حالــی اســت کــه انتخابــات بــدون ســه حــوزه دیگــر غیرممکــن اســت، لــذا آن چــه پیــش می آیــد، بــه میــدان کشیدن نخبگانی است که عرقِ دولتــی دارنــد، واســطه گری ســرمایه دارانی اســت کــه بــه بده بســتان های دولتــی مشــغول هســتند و بالاخــره دخالــت مردمــی اســت کــه بــه جهــت خلــوص و پاکــی از طرفــداری حکومــت داران و مــردان دولتــی دریــغ ندارنــد.
در نتیجــه انتخابــات بیشــتر از آن کــه سیاســی باشــد، «سیاســت زده می شــود» و ســلطه سیاســت و تدابیــر سیاســی بــر تمــام شــئونات ســایه می افکنــد.
از ســوی دیگــر، نادیده گرفتــن امنیــت اقتصــادی، اجتماعــی و فرهنگــی موجــب شــکنندگی «امنیــت انتخابــات» می شــود کــه بــرای جلوگیــری از هرگونــه اختــلال، پایــداری و قــوام شــرایط آرام، بــه تشــدید تدابیــر امنیتــی و سیاســی می انجامــد.
سیاســت زدگی و تشــدید امنیــت سیاســی باعــث می شــود نشــانی از مــردم عــادی، نخبــگان غیرسیاســی و ســرمایه داران مســتقل در انتخابــات نباشــد و آنــان را در دســته شــاکیان اوضــاع و نحــوه برگــزاری انتخابــات یافــت.
بنابرایــن بــا کــم و کاســتی ها در امنیــت انتخابــات، مشــارکت سیاســی گســترده کــه می توانســت بــه آشــتی و مــودت بیشــتر میــان گروه هــای مختلــف جامعــه منتهــی شــود کــه ضامــن امنیــت و صلــح در کشــور باشــد، بــه درک ناامنــی و تزلــزل در امنیــت سیاســی می انجامــد.
لــذا، بــار دیگــر بخــش قابــل ملاحظــه ای از جامعــه از کســب آســودگی و آرامــش خاطــر کــه ارمغــان امنیــت اســت، محــروم می ماننــد و بــه تجربــه بحــران و چالش هــای انتخابــات کشــانده می شــوند.
منبع: نویدنیا، منیژه (1394)، امنیت انتخابات، هفته نامه طنین قاینات، سال دوم، شماره 95، 27 بهمن ماه، صفحه دوم.
